Giáo trình Bảo hiểm phi nhân thọ (XB năm 2010)

Cuốn giáo trình “Nghiệp vụ Bảo hiểm” do GS.TSKH. Trương Mộc Lâm và Ths.Đoàn Minh Phụng chủ biên, xuất bản năm 2005 đã góp phần không nhỏ vào công tác đào tạo, bồi dưỡng nhiều thế hệ sinh viên chuyên ngành bảo hiểm, Học viện Tài chính. Không những thế nó còn là tài liệu tham khảo đáng tin cậy và bổ ích cho các giảng viên, cán bộ, nhân viên đang công tác trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, yêu cầu đổi mới nội dung, chương trình đào tạo và thực tiễn kinh doanh bảo hiểm trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi phải biên soạn lại giáo trình Nghiệp vụ Bảo hiểm.

Trong lần biên soạn này, chúng tôi chủ trương viết thành ba cuốn: Giáo trình Bảo hiểm phi nhân thọ; Giáo trình Bảo hiểm nhân thọ và Giáo trình Bảo hiểm xã hội. Vì vậy, bên cạnh việc kế thừa sáng tạo cuốn giáo trình Nghiệp vụ bảo hiểm của GS.TSKH Trương Mộc Lâm và Ths.Đoàn Minh Phụng, các tác giả đã cố gắng tham cứu các kiến thức hiện đại và bảo hiểm của các nước phát triển và việc vận dụng vào Việt Nam theo phương châm của giáo trình là “Cơ bản, Việt Nam, hiện đại”.

Giáo trình “Bảo hiểm phi nhân thọ” do TS.Đoàn Minh Phụng chủ biên được biên soạn với mục đích chủ yếu để làm tài liệu giảng dạy và học tập cho giảng viên và sinh viên chuyên ngành bảo hiểm của Học viện Tài chính. Ngoài ra, giáo trình này còn là tài liệu tham khảo cho cán bộ, nhân viên của DNBH là những người quan tâm.

Tham gia biên soạn giáo trình gồm:

-TS.Đoàn Minh Phụng, phó trưởng bộ môn bảo hiểm chủ biên và biên soạn chương 1 (mục 1.3); chương 2; chương 4 (mục 4.2); chương 5 (mục 5.1, 5.2).

-Ths.Võ Thị Pha, trưởng bộ môn bảo hiểm, biên soạn chương 1 (mục 1.1; 1.2) và chương 7.

-TS.Hoàng Mạnh Cừ, giảng viên bộ môn bảo hiểm, biên soạn chương 3 (mục 3.2).

-Ths.Đoàn Thu Hương, giảng viên bộ môn bảo hiểm, biên soạn chương 3 (mục 3.1) và chương 6.

-Ths.Trịnh Hữu Hạnh, giảng viên bộ môn bảo hiểm, biên soạn chương 5 (từ mục 5.3 đến 5.5).

MỤC LỤC

Trang

LỜI NÓI ĐẦU

3

Chương 1.TỔNG QUAN VỀ BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ

5

1.1.Khái niệm về bảo hiểm phi nhân thọ (Non-Life Insurance)

5

1.2.Đặc trưng của bảo hiểm phi nhân thọ

8

1.2.1.Về mục đích bảo hiểm

8

1.2.2.Sự chênh lệch về “giá trị” giữa các dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ

9

1.2.3.Về mức độ ràng buộc của các cam kết trong hợp đồng bảo hiểm

10

1.2.4.Áp dụng kỹ thuật phân chia

11

1.3.Phân loại bảo hiểm phi nhân thọ

13

1.3.1.Phân loại bảo hiểm phi nhân thọ theo đối tượng bảo hiểm

13

1.3.2.Phân loại bảo hiểm nhân thọ theo nghiệp vụ bảo hiểm

13

1.3.3.Phân loại bảo hiểm phi nhân thọ theo phạm vi ưu tiên áp dụng luật

62

1.3.4.Phân loại bảo hiểm phi nhân thọ theo yêu cầu quản lý nghiệp vụ của doanh nghiệp bảo hiểm

63

Chương 2.Bảo hiểm hàng hải

65

2.1.Khái quát về bảo hiểm hàng hải

65

2.1.1.Hoạt động hàng hải và bảo hiểm hàng hải

65

2.1.2.Môi trường pháp lý của bảo hiểm hàng hải

66

2.2.Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển

74

2.2.1.Các loại rủi ro trong quá trình vận chuyển hàng hóa đường biển

74

2.2.2.Tổn thất và các chi phí

85

2.2.3.Các điều khoản và quy tắc bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển

98

2.3.Bảo hiểm thân tàu thủy

106

2.3.1.Khái quát về tàu thủy

106

2.3.2.Giới thiệu các điều khoản và quy tắc bảo hiểm thân tàu thủy

110

2.3.3.Phạm vi bảo hiểm

111

2.3.4.Loại trừ bảo hiểm

113

2.3.5.Số tiền bảo hiểm và các bảo hiểm bổ sung

114

2.3.6.Tổn thất và chi phí

115

2.3.7.Tai nạn đâm va và trách nhiệm của bảo hiểm than tàu

120

2.4.Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu biển - Hội bảo hiểm P&I

124

2.4.1.Các nguồn Luật quốc tế và trách nhiệm dân sự của chủ tàu biển

124

2.4.2.Hội bảo hiểm P and I - Hội bảo trợ và bồi thường trách nhiệm dân dự của chủ tàu

129

2.4.3.Nhóm quốc tế của các hội bảo hiểm P and I

139

2.4.4.Những rủi ro cơ bản thuộc trách nhiệm của bảo hiểm P and I

143

2.4.5.Phí bảo hiểm

152

2.4.6.Sự tham gia bảo hiểm P and I của các đội tàu Việt Nam

162

Chương 3.BẢO HIỂM HỎA HOẠN - BẢO HIỂM KỸ THUẬT

165

3.1.Bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt

165

3.1.1.Đối tượng bảo hiểm

167

3.1.2.Rủi ro có thể được bảo hiểm và rủi ro loại trừ

167

3.1.3.Mở rộng phạm vi bảo hiểm và số tiền bảo hiểm

180

3.1.4.Giá trị bảo hiểm và số tiền bảo hiểm

181

3.1.5.Phí bảo hiểm

183

3.1.6.Giám định và bồi thường tổn thất

191

3.1.7.Chế độ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc ở Việt Nam

196

3.2.Bảo hiểm xây dựng - lắp đặt

204

3.2.1.Một số khái niệm cơ bản liên quan tới bảo hiểm xây dựng - lắp đặt

204

3.2.2.Rủi ro trong xây dựng - lắp đặt

207

3.2.3.Các sản phẩm bảo hiểm chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng lắp đặt

208

3.2.4.Nội dung cơ bản của bảo hiểm xây dựng

210

3.2.5.Nội dung cơ bản của bảo hiểm lắp đặt

220

Chương 4.BẢO HIỂM XE CƠ GIỚI

225

4.1.Bảo hiểm thiệt hại vật chất xe cơ giới

225

4.1.1.Đối tượng bảo hiểm

225

4.1.2.Giá trị bảo hiểm, số tiền bảo hiểm

227

4.1.3.Rủi ro có thể được bảo hiểm

229

4.1.4.Các rủi ro loại trừ

231

4.1.5.Phí bảo hiểm

232

4.1.6.Giám định tổn thất

234

4.1.7.Bồi thường bảo hiểm

235

4.2.Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ nghĩa xe cơ giới đối với người thứ ba

238

4.2.1.Trách nhiệm dân sự trong các vụ tai nạn giao thông liên quan tới xe cơ giới

238

4.2.2.Đối tượng bảo hiểm

245

4.2.3.Phương thức bảo hiểm

246

4.2.4.Phạm vi bảo hiểm và loại trừ bảo hiểm

249

4.2.5.Số tiền bảo hiểm, phí bảo hiểm

252

4.2.6.Xác định thiệt hại và giải quyết bồi thường

258

Chương 5.CÁC NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM THIỆT HẠI KHÁC

265

5.1.Bảo hiểm mọi rủ ro tài sản

265

5.1.1.Đối tượng bảo hiểm

265

5.1.2.Phạm vi bảo hiểm

266

5.1.3.Loại trừ bảo hiểm

267

5.1.4.Điều kiện chung

270

5.2.Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh

276

5.2.1.Một số khái niệm

276

5.2.2.Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh - cơ chế và thời hạn bồi thường

279

5.2.3.Những tác động của gián đoạn kinh doanh và đối tượng bảo hiểm

281

5.2.4.Số tiền bảo hiểm

283

5.2.5.Phí bảo hiểm

286

5.2.6.Bồi thường bảo hiểm gián đoạn kinh doanh

287

5.3.Bảo hiểm tiền

290

5.3.1.Đối tượng bảo hiểm

290

5.3.2.Phạm vi bảo hiểm

291

5.3.3.Các trường hợp loại trừ

292

5.3.4.Giá trị bảo hiểm, số tiền bảo hiểm

293

5.3.5.Phí bảo hiểm

293

5.3.6.Bồi thường bảo hiểm

295

5.4.Bảo hiểm trộm cắp

295

5.5.Bảo hiểm vỡ kính

297

Chương 6.BẢO HIỂM CON NGƯỜI

299

6.1.Khái quát về bảo hiểm con người

299

6.1.1.Khái niệm bảo hiểm con người

299

6.1.2.Đặc trưng của bảo hiểm con người

300

6.1.3.Phân loại bảo hiểm con người

304

6.2.Bảo hiểm tai nạn con người

306

6.2.1.Khái niệm về tai niệm

306

6.2.2.Hậu quả của tai nạn và các nghiệp vụ bảo hiểm tương ứng

307

6.2.3.Hợp đồng bảo hiểm tai nạn con người

314

6.3.Bảo hiểm sức khỏe

322

6.3.1.Một số khái niệm

322

6.3.2.Hậu quả của bệnh tật và các nghiệp vụ bảo hiểm tương ứng

324

6.3.3.Hợp đồng bảo hiểm sức khỏe

330

6.4.Bảo hiểm kết hợp “tai nạn” và “sức khỏe”

335

6.4.1.Hợp đồng bảo hiểm kết hợp

336

Chương 7.TÁI BẢO HIỂM

339

7.1.Sự cần thiết của tái bảo hiểm

339

7.1.1.Khái niệm tái bảo hiểm

339

7.1.2.Tác dụng của tái bảo hiểm

341

7.2.Phương pháp tái bảo hiểm

345

7.2.1.Tái bảo hiểm cố định

345

7.2.2.Tái bảo hiểm tạm thời

347

7.2.3.Tái bảo hiểm tự nguyện/bắt buộc

347

7.3.Các loại tái bảo hiểm

348

7.3.1.Tái bảo hiểm tỷ lệ

348

7.3.2.Tái bảo hiểm phi tỷ lệ

353

7.3.3.Phối kết hợp các loại tái bảo hiểm

362

7.4.Những điều khoản đặc thù trong hợp đồng tái bảo hiểm

367

7.4.1.Hoa hồng tái bảo hiểm

367

7.4.2.Hoa hồng theo lãi

371

7.4.3.Một số điều khoản trong hợp đồng tái bảo hiểm vượt mức bồi thường

373

7.5.Tái bảo hiểm tài chính

380

7.5.1.Đặc trưng cơ bản của tái bảo hiểm tài chính

380

7.5.2.Các dạng tái bảo hiểm tài chính

381

Danh mục tài liệu tham khảo

387

Mục lục

389